Gele biotechnologie houdt zich voornamelijk bezig met duurzame voedselproductie. De gele biotechnologie maakt veel gebruik van kennis over insecten, daarom wordt het ook wel ooit de insecten biotechnologie genoemd.

De paarse biotechnologie is een iets abstracter onderdeel van de biotechnologie. Het wordt omschreven als de politiek-administratieve tak ervan. Hierbij gaat het over het patenteren en reguleren van nieuwe ontdekkingen alsook het bekijken van de ethische aspecten hierrond. Paarse biotechnologie houdt zich niet enkel bezig met nieuwe ontdekkingen, ook de bescherming van voorgaande uitvindingen valt hieronder. Er wordt over het algemeen ook getracht om een evenwicht te creëren tussen de aanhangers en tegenstanders van biotechnologie.

Bruine biotechnologie heeft betrekking tot droge landschappen zoals woestijnen. De naam refereert dus naar de grondkleur met weinig natuurlijke groene vegetatie. In dergelijke droge en dorre omstandigheden is het belangrijk dat ziektevrije en kwalitatieve zaden gebruikt worden in combinatie met een rationeel watergebruik. Regenval is in woestijnklimaat schaars en goed waterbeheer is dus cruciaal voor een succesvolle teelt. In het Engels wordt gesproken over Arid Zone of Desert Biotechnology. De bruine biotechnologie legt dus de focus op voedselproductie in regio’s met arme droge gronden, die bijvoorbeeld veel voorkomen in Afrika. Doordat in deze regio’s vaak niet de middelen, geld, infrastructuur en scholing aanwezig zijn is dit een hele uitdaging. Onderzoek naar gewassen die een hoge opbrengst kunnen geven op droge, zilte gronden is dus een belangrijk aspect binnen de bruine biotechnologie. Voor de productie van droogteresistente zaden bieden genetisch gemodificeerde zaden veel mogelijkheden, hierin speelt echter het ethische aspect weer een belangrijke rol.

De gouden biotechnologie houdt zich voornamelijk bezig met bio-informatica, zowel software als hardware, gebruikt voor de data-analyse van biologische processen. Voorbeelden hiervan zijn: DNA-sequencing (de nucleotidevolgorde van het DNA bepalen), primerbepalingen (een essentiële stap voor PCR-reacties), opsporen van DNA-wijzigingen,… Een grote mijlpaal die deels kan gekarakteriseerd worden onder de gouden biotechnologie is het volledig ontrafelen van het menselijk genoom. Van 1 oktober 1990 tot april 2003 hebben internationale onderzoekers voor het eerst alle genen (het genoom) in Homo sapiens in kaart gebracht. Dit onderzoek, genaamd "The Human Genome Project (HGP)", behoort mogelijks tot de grootste mijlpalen die de mensheid ooit heeft bereikt. Het genoom dat in kaart werd gebracht was afkomstig van verschillende anonieme vrijwilligers welke verschillende keren bloed leverden.

Onder de grijze biotechnologie verstaat men het verwijderen van contaminanten uit het milieu door middel van micro-organismen en planten. Het richt zich op de bescherming van fauna en flora door middel van bioremediatie. Bepaalde schimmels kunnen bijvoorbeeld het polymeer polyurethaan afbreken. Hierdoor kan men op plaatsen waar veel polyurethaan aanwezig is, bijvoorbeeld oude stortplaatsen, door middel van deze schimmel dit polymeer afbreken tot onschadelijke stoffen zodat het niet meer in het milieu aanwezig is.  Een ander voorbeeld zijn bacteriën die het polymeer PET (voornamelijk aanwezig in drankflessen) afbreken. De toepassing hiervan valt sterk te vergelijken met die van de polyurethaan-afbrekende schimmels.  

De witte biotechnologie wordt ook wel de industriële biotechnologie genoemd. Deze tak van de biotechnologie bestaat hoofdzakelijk uit fermentatieprocessen waarbij er met behulp van bepaalde micro-organismen (bijvoorbeeld bacteriën, schimmels, algen, etc) bepaalde nuttige componenten worden gevormd. Tijdens deze fermentatieprocessen kan gebruik gemaakt worden van reststromen en afvalstoffen als substraat/voeding voor de micro-organismen. Op deze manier wordt er getracht een circulaire economie op te starten volgens het “cradle to cradle” principe.

De blauwe biotechnologie legt de nadruk op het gebruik van materialen uit maritieme systemen zoals zeeën en oceanen. Binnen de blauwe biotechnologie wordt er veel met algen gewerkt omdat deze verschillende nuttige componenten kunnen produceren zoals bijvoorbeeld grondstoffen voor biobrandstoffen, kleurstoffen of geneesmiddelen. Algen kunnen opgekweekt worden in verschillende soorten water. Bijvoorbeeld op sommige soorten afvalwater wat zo bijdraagt tot de circulaire economie. De gevormde producten en materialen kunnen nadien verder gebruikt worden in verschillende processen alsook binnen de andere kleuren van de biotechnologie.

De groene biotechnologie is algemeen gericht op de landbouw- en voedselindustrie en gaat de uitdaging aan om een milieuvriendelijkere en duurzamere voedselvoorziening te creëren. Zo houdt ze zich onder andere bezig met GGO-veredeling waarbij bijvoorbeeld gewenste genen die zorgen voor nuttige eigenschappen in het plantengenoom worden ingebracht. Op deze manieren kunnen gewassen bijvoorbeeld worden uitgerust met een sterker natuurlijk verdedigingssysteem tegen insecten, een sterkere tolerantie tegen droogte of een resistentie tegen herbiciden (zoals de bekende glyfosaat/Roundup resistente gewassen). Deze GGO-technieken worden zeer streng onderzocht en gereguleerd vooraleer ze toegepast mogen worden. Theorieën die beweren dat er lukraak zogenaamd “Frankenstein-voedsel” wordt gecreëerd zijn voornamelijk gebaseerd op onwetendheid en angst. Nieuwe technieken worden continu zeer uitvoerig geanalyseerd vooraleer er ook maar een kans bestaat dat ze in het milieu terecht komen. In Europa is de GGO-wetgeving trouwens zo streng en conservatief dat vele uitvoerig onderzochte en veilige bevonden technieken toch niet gebruikt mogen worden.

De rode biotechnologie richt zich vooral op het gebruik van biotechnologische kennis binnen de medische en farmaceutische sector. Er zijn verschillende bekende toepassingen binnen de gezondheidszorg. Rode biotechnologie komt tegenwoordig enorm veel onder de aandacht door de ontwikkeling van vaccins en virusremmers voor het coronavirus. Virologie en vaccinologie steunen enorm veel op biotechnologische kennis. Andere toepassingen zijn bijvoorbeeld het produceren en/of inzetten van bepaalde eiwitten zoals enzymen en antilichamen. Antilichamen kunnen gezien worden als kleine eiwitten die op andere stoffen (antigenen) kunnen binden en deze zo bijvoorbeeld labelen, uitschakelen, etc. Het interessante aan antilichamen is dat men hier andere nuttige stoffen aan kan hangen die door de selectiviteit van het antilichaam naar de gewenste plaats in het lichaam worden gebracht. Zo kan men medicijnen zeer gericht naar de gewenste plaats vervoeren. Enzymen daarentegen zijn een soort van biokatalysatoren die bepaalde reacties doen plaatsvinden. Er bestaan enorm veel enzymen. Zo zijn er bijvoorbeeld enzymen die DNA en RNA kunnen afbreken. Deze zijn van nature uit aanwezig op onze huid als bescherming tegen schadelijke bacteriën of virussen.